“Tài liệu tập huấn Truyền thông – Giáo dục sức khỏe (TT–GDSK)” là học liệu đào tạo chính thức dành cho Điều dưỡng viên các khoa lâm sàng, gồm 24 tiết (20 tiết lý thuyết, 4 tiết thực hành), được tổ chức trong 3 ngày. Tài liệu hệ thống hóa toàn bộ kiến thức nền tảng, kỹ năng thực hành và phương pháp triển khai GDSK theo chuẩn Bộ Y tế và phù hợp thực tế lâm sàng.
Nội dung được xây dựng theo chương trình bài bản, gồm 5 bài học lớn và phần thực hành, giúp điều dưỡng có khả năng tự xây dựng kế hoạch, triển khai và đánh giá một buổi GDSK cho người bệnh và thân nhân.
Tài liệu phù hợp dùng cho các khóa đào tạo liên tục, tập huấn nội bộ và chuẩn hóa năng lực điều dưỡng theo Thông tư 31/2021/TT-BYT.
TÓM TẮT NỘI DUNG TÀI LIỆU
1. Cấu trúc chương trình đào tạo
Tổng 24 tiết (20 LT, 4 TH)
Gồm 6 chuyên đề:
Khái niệm, vị trí, vai trò TT–GDSK
Kỹ năng TT–GDSK
Phương tiện – phương pháp TT–GDSK
Lập kế hoạch GDSK
Đánh giá kết quả GDSK
Thực hành GDSK cho NB & NNNB
2. Bài 1 – Khái niệm, vị trí, vai trò của TT–GDSK
Nội dung chính
Định nghĩa GDSK theo WHO: giúp nâng cao kiến thức – thái độ – hành vi.
Bản chất GDSK:
Là quá trình thay đổi hành vi sức khỏe
Là quá trình truyền thông hai chiều, có phản hồi
Là tác động tâm lý, đòi hỏi sự thoải mái – tin tưởng – chủ động của người học
Mục đích của GDSK:
Giúp cá nhân tự chăm sóc, tự quyết định hành vi có lợi
Từ bỏ hành vi nguy cơ
Vai trò trong chăm sóc sức khỏe ban đầu:
Là nhiệm vụ số 1 trong 10 nội dung CSSKBĐ
Tác động mạnh mẽ đến hiệu quả các chương trình y tế
Hiệu quả cao, chi phí thấp
3. Bài 2 – Kỹ năng Truyền thông – GDSK
Các kỹ năng cơ bản
Nói: ngắn gọn, dễ hiểu, có minh họa
Hỏi: dùng câu hỏi mở, rõ ràng, dẫn dắt
Nghe: lắng nghe chủ động, tăng phản hồi
Quan sát: theo dõi biểu hiện – thái độ – nhu cầu
Hiểu: giúp NB diễn đạt bằng ngôn ngữ của họ
Thuyết phục: dựa trên cảm xúc & lý trí
Chọn thời điểm: tránh quá sớm hoặc quá muộn
Chọn đúng đối tượng & địa điểm
Kỹ năng đóng vai
Phương pháp hiệu quả để luyện giao tiếp – xử lý tình huống
Quy trình: chuẩn bị → thực hiện → thảo luận phản hồi
4. Bài 3 – Phương tiện và phương pháp TT–GDSK
Phương tiện GDSK
Lời nói
Cử chỉ – điệu bộ
Tranh ảnh, mô hình, bảng, áp phích
Phát thanh, báo chí, video
Kịch, múa rối, triển lãm
Phương pháp GDSK
Gián tiếp: truyền thông đại chúng – nhanh nhưng 1 chiều
Trực tiếp: hiệu quả nhất – thay đổi hành vi, gồm:
Nói chuyện sức khỏe
Thảo luận nhóm
Tư vấn cá nhân
5. Bài 4 – Lập kế hoạch GDSK
Nguyên tắc
Điều tra trước
Lồng ghép sinh hoạt khoa/phòng
Thống nhất với lãnh đạo
Huy động tham gia của NB – NNNB
Làm thí điểm trước
5 bước lập kế hoạch
Xác định mục tiêu GDSK (Kiểu SMART)
Chọn chiến lược (phân nhóm đối tượng – soạn nội dung – chọn phương tiện)
Lập chương trình hoạt động
Triển khai thực hiện
Đánh giá kết quả
Mục tiêu GDSK yêu cầu:
Hành vi cụ thể
Đo lường được
Thực tế – khả thi
Có thời gian rõ ràng
6. Bài 5 – Đánh giá kết quả GDSK
Khái niệm
Đánh giá = đo lường (thay đổi nhận thức – thái độ – hành vi) + xét đoán để cải tiến.
Chỉ tiêu đánh giá chính
Thay đổi hành vi (quan trọng nhất)
Thay đổi nhận thức
Thay đổi thái độ
Phương pháp đánh giá
Quan sát – ghi chép
Thảo luận – mạn đàm
So sánh nhóm
Thống kê đơn giản
4 thời điểm đánh giá
Đánh giá ban đầu
Đánh giá tức thời
Đánh giá ngắn hạn
Đánh giá dài hạn
KẾT LUẬN
“Tài liệu tập huấn GDSK” là bộ học liệu đầy đủ nhất dành cho điều dưỡng, bao trùm toàn bộ năng lực cần có để thực hiện GDSK trong bệnh viện: kiến thức – kỹ năng – lập kế hoạch – thực hành – đánh giá.
Sử dụng tài liệu này giúp bệnh viện chuẩn hóa hoạt động giáo dục sức khỏe, nâng cao năng lực điều dưỡng và cải thiện chất lượng chăm sóc người bệnh.
- Đăng nhập để gửi ý kiến
