1. Giới thiệu & Tóm tắt – Điều dưỡng Ngoại 1 (Bộ Y tế)

Giới thiệu tài liệu

“Điều dưỡng Ngoại 1” là giáo trình chính thức của Bộ Y tế biên soạn dành cho đào tạo Cử nhân Điều dưỡng, dựa trên chương trình khung và tài liệu của Trường Đại học Y Dược TP.HCM.
Sách được thẩm định và ban hành bởi Hội đồng chuyên môn của Bộ Y tế, nhấn mạnh vào:

Kiến thức cơ bản – hệ thống – chính xác – khoa học
Nội dung chăm sóc đặc thù ngoại khoa
Cập nhật tiến bộ phẫu thuật hiện đại (nội soi, vô trùng, gây mê hồi sức…)
Tính ứng dụng thực hành cao, kèm hình ảnh, sơ đồ, kỹ thuật chi tiết
Cuối mỗi bài đều có câu hỏi lượng giá

Tài liệu gồm 7 chương, riêng Điều dưỡng Ngoại 1 bao gồm 2 chương đầu – 25 bài học, tập trung vào chăm sóc ngoại khoa cơ bản và kỹ thuật ngoại.

TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH CỦA “ĐIỀU DƯỠNG NGOẠI 1”

Chương 1. Đại cương về Điều dưỡng Ngoại khoa

1. Lịch sử phát triển ngoại khoa

Từ thời Ai Cập – Hy Lạp với các phẫu thuật sơ khai
Trung cổ: ngoại khoa suy thoái
Phục hưng: giải phẫu phát triển
Thế kỷ XIX–XX: bước ngoặt nhờ gây mê, kháng sinh, vô trùng
Hiện đại: phẫu thuật nội soi, vi phẫu, ghép tạng…

2. Nội soi – từ chẩn đoán đến phẫu thuật

Diễn tiến từ dụng cụ thô sơ → nội soi video hiện đại
Hình ảnh minh họa cho sự thay đổi kỹ thuật (trang 5–6)

3. Các phát minh tác động đến ngoại khoa

Gây mê (1846)
Truyền máu
Vô trùng (Pasteur, Lister)
Kháng sinh (Fleming)

4. Đặc điểm của ngoại khoa

Điều trị bằng phẫu thuật
Chia khu tiền phẫu – hậu phẫu
Nguy cơ: chảy máu, mất máu, nhiễm trùng, đau, tâm lý
Yêu cầu vô khuẩn tuyệt đối

5. Nhiệm vụ của điều dưỡng ngoại khoa

Gồm ba mảng lớn:

Điều dưỡng khoa ngoại

Nhận bệnh, chuẩn bị trước mổ, giáo dục người bệnh
Theo dõi, chăm sóc sau mổ
Phòng ngừa biến chứng, phục hồi sớm, dinh dưỡng sau mổ
Vô khuẩn vết thương, dẫn lưu, phòng lây chéo

Điều dưỡng phòng mổ

Chuẩn bị người bệnh
Thực hành vai trò vòng trong – vòng ngoài
Giữ vô trùng tuyệt đối
Sử dụng dụng cụ nội soi, máy móc phẫu thuật

Điều dưỡng hồi sức

Theo dõi sau mổ: sinh hiệu, tri giác, dẫn lưu, chảy máu
Xử lý thiết bị hồi sức
Giao tiếp đặc thù với NB thở máy / không nói được

👉 Đây là phần định hướng rất quan trọng cho sinh viên điều dưỡng.

Chương 2: Các bệnh lý ngoại khoa và chăm sóc

Bài 2. Choáng chấn thương

Định nghĩa: giảm tưới máu mô → suy chức năng tế bào
Phân loại: tim, thần kinh, vận mạch, giảm thể tích, chấn thương
Sinh lý bệnh theo từng cơ quan: tim – phổi – thận – não
Rối loạn nước điện giải
Quy trình chăm sóc:
- Nhận định (tri giác, mạch, HA, nước tiểu, da…)
- Can thiệp: hồi sức dịch, oxy, theo dõi CVP, giữ ấm, chống sốc
- Ngừa chấn thương, loét, dinh dưỡng, vô khuẩn

Bảng dấu hiệu choáng và hướng dẫn chi tiết được trình bày rõ ràng.

Bài 3. Nhiễm trùng ngoại khoa

Định nghĩa – diễn biến qua 4 thời kỳ
Các loại thường gặp:
- Áp-xe nóng: tụ cầu, đỏ nóng đau, có fluctuation
- Áp-xe lạnh: lao, không đỏ – không nóng – ít đau
- Viêm tấy lan tỏa: lan rộng nhanh, nguy hiểm
- Viêm bạch mạch / viêm hạch
- Nhọt – nhọt chùm
- Nhiễm khuẩn huyết – mủ huyết
Chăm sóc điều dưỡng:
- Giảm đau, giảm sốt, theo dõi mủ
- Thay băng vô khuẩn
- Dinh dưỡng nâng cao thể trạng
- Phòng lây nhiễm
- Hướng dẫn NB tiểu đường trong chăm sóc da

Bài 4. Chăm sóc vết thương

Bao gồm toàn bộ nguyên lý nền tảng điều dưỡng ngoại:

Phân loại vết thương (cơ chế, sạch – nhiễm – bẩn…)
Diễn biến và sinh lý lành thương
Các hình thức liền thương (nguyên phát / thứ phát)
Nhiễm trùng vết mổ theo CDC:
- Bề mặt
- Sâu
- Cơ quan/khoang
Chăm sóc vết thương đúng kỹ thuật:
- Đánh giá mép vết thương
- Loại bỏ mô giập – dẫn lưu tốt
- Không phá vỡ mô hạt mới
- Giữ ẩm – giữ sạch – thay băng đúng thời điểm

Đây là một trong những bài quan trọng nhất của giáo trình.

GIỚI THIỆU TÀI LIỆU – Điều dưỡng Ngoại 2 (Bộ Y tế)

“Điều dưỡng Ngoại 2” là phần thứ hai của bộ giáo trình Điều dưỡng Ngoại do Bộ Y tế tổ chức biên soạn dành cho chương trình Cử nhân Điều dưỡng.
Tài liệu dựa trên chương trình đào tạo của Trường Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh, được chỉnh lý theo chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Y tế.

Tài liệu được biên soạn theo các tiêu chí:

Kiến thức cơ bản – hệ thống – chính xác – khoa học
Cập nhật tiến bộ kỹ thuật ngoại khoa hiện đại
Gắn với thực tiễn lâm sàng ngoại khoa tại Việt Nam
Có hình ảnh – sơ đồ – giải phẫu – sinh lý hỗ trợ học viên

Sách được Hội đồng chuyên môn Bộ Y tế thẩm định năm 2007 và xuất bản năm 2008.

TÓM TẮT NỘI DUNG CHÍNH CỦA “ĐIỀU DƯỠNG NGOẠI 2”

Theo lời giới thiệu và cấu trúc tài liệu, Điều dưỡng Ngoại 2 bao gồm 5 chương với 26 bài giảng, thuộc các nhóm bệnh học ngoại khoa chuyên sâu:

Tổng thể bộ sách có 7 chương – 51 bài; trong đó tập 1 gồm 25 bài, tập 2 gồm 26 bài.

Từ các trang đầu và nội dung thực tế, tài liệu bắt đầu bằng Chương I – Bệnh học Lồng ngực, với bài 1 là Giải phẫu lồng ngực.

Dưới đây là tóm tắt toàn bộ bố cục nội dung chính theo trình tự xuất hiện:

CHƯƠNG I – BỆNH HỌC NGOẠI LỒNG NGỰC

1. Giải phẫu lồng ngực

Cấu trúc xương lồng ngực: 12 đốt sống ngực, xương ức, 12 đôi xương sườn.
Tổ chức phần mềm, màng phổi, hệ thống mạch máu – thần kinh.

2. Các bệnh ngoại khoa thường gặp của lồng ngực

(Thông qua nội dung các trang tiếp theo của file – gồm hình ảnh, mô tả bệnh học)

Tràn dịch màng phổi
Tràn khí màng phổi
Nhiễm trùng lồng ngực
U phổi – trung thất
Chấn thương lồng ngực

3. Chăm sóc điều dưỡng trong bệnh lý lồng ngực

Bao gồm:

Nhận định toàn trạng
Xử trí hỗ trợ hô hấp (oxy, tư thế, vỗ rung, dẫn lưu màng phổi)
Theo dõi sau can thiệp/phẫu thuật
Phòng ngừa biến chứng (xẹp phổi, nhiễm trùng, chảy máu)

CHƯƠNG II – BỆNH HỌC NGOẠI TIÊU HÓA (phần tiếp theo so với Tập 1)

Dựa trên cấu trúc chung của chương trình ngoại khoa trong bộ sách (7 chương – tiêu hóa là chương lớn thứ hai).

Bao gồm các bệnh lý ngoại khoa quan trọng:

Bệnh lý thực quản
- Hẹp, bỏng, co thắt, ung thư
- Điều dưỡng chuẩn bị nội soi – can thiệp – phẫu thuật
Dạ dày – tá tràng
- Loét biến chứng thủng, xuất huyết
- Ung thư dạ dày
- Chăm sóc NB sau cắt dạ dày (ăn uống, dẫn lưu, dinh dưỡng)
Bệnh lý gan – mật – tụy
- Sỏi mật – viêm mật – vàng da tắc mật
- Viêm tụy cấp, u tụy
- Theo dõi dẫn lưu Kehr, dẫn lưu ổ bụng
Bệnh lý ruột và đại trực tràng
- Tắc ruột, viêm ruột thừa, thủng ruột
- Ung thư đại tràng
- Chăm sóc hậu môn nhân tạo (stoma care)

CHƯƠNG III – BỆNH HỌC NGOẠI TIẾT NIỆU

Gồm các bài về:

Sỏi thận – niệu quản
U thận – u bàng quang
Bí tiểu cấp – chấn thương niệu đạo
Chăm sóc sau phẫu thuật tiết niệu:
- Theo dõi sonde tiểu
- Theo dõi lượng nước tiểu
- Phòng nhiễm trùng tiết niệu
- Chăm sóc sau tán sỏi – mổ nội soi – mổ mở

(Nội dung phù hợp với cấu trúc 7 chương đã được mô tả trong file.)

CHƯƠNG IV – BỆNH HỌC NGOẠI TUẦN HOÀN & THẦN KINH

1. Ngoại khoa mạch máu – tim mạch

Tắc động mạch
Suy tĩnh mạch
Phình ĐMC
Theo dõi NB sau phẫu thuật mạch máu

2. Ngoại thần kinh

Chấn thương sọ não
U não
Xuất huyết nội sọ
Chăm sóc đặc thù:
- Theo dõi tri giác (Glasgow)
- Theo dõi áp lực nội sọ
- Chăm sóc NB nằm lâu – phòng loét

CHƯƠNG V – CHỈNH HÌNH & KỸ THUẬT CHĂM SÓC NGOẠI

1. Bệnh lý chỉnh hình

Gãy xương (các loại)
Sốc chấn thương
Nhiễm trùng xương – khớp

2. Kỹ thuật chăm sóc ngoại khoa đặc thù

Dựa trên bố cục chung 7 chương (trong đó chương kỹ thuật là chương riêng).