Phần 5: Kiểm soát Nhiễm khuẩn

Tài liệu “5. Kiểm soát Nhiễm khuẩn” là phần thứ năm và cuối cùng trong bộ Đề thi Điều dưỡng giỏi, tập trung vào nội dung trọng yếu của công tác phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn (KSNK) trong bệnh viện – một trong những tiêu chí cốt lõi để đảm bảo an toàn người bệnh và chất lượng bệnh viện.

Tài liệu được biên soạn khoa học, cập nhật các quy định về kiểm soát nhiễm khuẩn, cấu trúc gồm 4 phần chính, tương tự các phần trước trong bộ đề thi:

1. Phần I – Chọn từ/cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống

Phần này kiểm tra kiến thức lý thuyết – kỹ thuật cơ bản về công tác KSNK, gồm:

• Khái niệm và nguyên tắc kiểm soát nhiễm khuẩn: xác định các yếu tố gây nhiễm, chuỗi lây truyền, vai trò của điều dưỡng trong phòng ngừa.

• Vô khuẩn và khử khuẩn: phân biệt các mức độ (làm sạch – khử khuẩn – tiệt khuẩn), lựa chọn dung dịch sát khuẩn phù hợp, thời gian và quy trình xử lý dụng cụ.

• Phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện: quy tắc rửa tay thường quy và ngoại khoa, sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân (găng, khẩu trang, áo choàng, mũ, kính), xử lý chất thải y tế.

• Kiểm soát nhiễm khuẩn trong các khu vực nguy cơ cao: buồng thủ thuật, phòng mổ, khu cách ly, hồi sức cấp cứu, tiệt khuẩn trung tâm (CSSD).

Ví dụ dạng câu hỏi điền khuyết:

“Mục đích chính của rửa tay thường quy là … và cắt đứt đường lây truyền vi khuẩn qua bàn tay nhân viên y tế.”
“Dung dịch được dùng phổ biến để khử khuẩn tay nhanh trong bệnh viện là …”

2. Phần II – Câu hỏi Đúng/Sai (Đ/S)

Kiểm tra khả năng nhận định đúng các nguyên tắc an toàn trong thực hành:

• Quy trình xử lý dụng cụ y tế sau sử dụng.

• Phân loại chất thải và nguyên tắc vận chuyển, lưu trữ rác y tế.

• Kiểm soát nhiễm khuẩn vết mổ, đường hô hấp, tiết niệu, máu.

• Nguyên tắc cách ly người bệnh truyền nhiễm (cách ly chuẩn, giọt bắn, tiếp xúc, không khí).

• Thực hành vô khuẩn trong thủ thuật, thay băng, tiêm truyền, đặt catheter, mở khí quản, hút đờm, chăm sóc dẫn lưu.

3. Phần III – Trắc nghiệm chọn đáp án đúng nhất

Phần này đi sâu vào kỹ năng nhận định và xử lý tình huống:

• Chọn đúng loại dung dịch, thời gian ngâm, nhiệt độ, hoặc phương pháp khử khuẩn.

• Quy trình giám sát nhiễm khuẩn bệnh viện: lấy mẫu, theo dõi, báo cáo, phản hồi.

• Vai trò điều dưỡng trong KSNK: kiểm tra phương tiện, giám sát tuân thủ, báo cáo sự cố.

• Phòng ngừa lây nhiễm nghề nghiệp: xử lý khi bị vật sắc nhọn đâm, tiếp xúc máu/dịch cơ thể, tiêm phòng viêm gan B.

• Kiểm soát nhiễm khuẩn trong các can thiệp xâm lấn và chăm sóc hô hấp, tiết niệu, tiêu hóa, da – niêm mạc.

Ví dụ:

“Dụng cụ dùng lại sau khi tiếp xúc máu cần được xử lý đầu tiên bằng bước nào?”
“Thời gian rửa tay ngoại khoa tối thiểu là bao nhiêu phút?”

4. Phần IV – Ghép nội dung I – II

Phần tổng hợp, yêu cầu người học xác định mối tương quan đúng giữa:

• Loại dụng cụ và phương pháp vô khuẩn tương ứng.

• Tác nhân gây bệnh và đường lây truyền.

• Nhóm biện pháp phòng ngừa chuẩn và khu vực áp dụng.

• Phân loại chất thải y tế và màu sắc túi đựng phù hợp.

Tóm tắt ý nghĩa

Phần 5 giúp điều dưỡng nắm vững kiến thức cốt lõi về kiểm soát nhiễm khuẩn – nội dung thiết yếu trong mọi lĩnh vực chăm sóc người bệnh.
Nó góp phần:

• Nâng cao năng lực phòng ngừa nhiễm khuẩn bệnh viện.

• Đảm bảo an toàn người bệnh và nhân viên y tế.

• Chuẩn hóa thực hành điều dưỡng theo tiêu chuẩn Bộ Y tế và tiêu chí chất lượng bệnh viện.

Tài liệu này đặc biệt hữu ích cho:

• Thi Điều dưỡng giỏi cấp khoa, bệnh viện, hoặc cấp tỉnh.

• Đào tạo và kiểm tra định kỳ nhân viên điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên y.

• Các chương trình huấn luyện về KSNK và an toàn người bệnh.

📘 Tài liệu chỉ mang tính chất tham khảo. Các bệnh viện khi sử dụng nên điều chỉnh nội dung, câu hỏi và đáp án phù hợp với hướng dẫn kiểm soát nhiễm khuẩn hiện hành của Bộ Y tế và thực tế đơn vị.