Giới thiệu và tóm tắt tài liệu
Tên tài liệu: Bộ câu hỏi và đáp án trắc nghiệm – Kiểm soát nhiễm khuẩn trong cơ sở y tế
Phạm vi: Áp dụng cho tất cả nhân viên y tế (bác sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, kỹ thuật viên, hộ lý, nhân viên vệ sinh, nhân viên xử lý dụng cụ) làm việc trong các khoa, phòng của bệnh viện.
Cấu trúc: 60 câu hỏi trắc nghiệm kèm đáp án chuẩn hóa theo hướng dẫn của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Mục tiêu: Củng cố kiến thức, kỹ năng và thái độ trong phòng ngừa và kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện, bảo đảm an toàn cho người bệnh và nhân viên y tế.
1. Nội dung chính của tài liệu
Tài liệu được chia thành 5 nhóm chủ đề chính phản ánh toàn diện các hoạt động kiểm soát nhiễm khuẩn trong bệnh viện.
1.1. Nguyên tắc cơ bản và yếu tố nguy cơ nhiễm khuẩn bệnh viện
Nhiễm khuẩn bệnh viện là nhiễm khuẩn xuất hiện sau 48 giờ nhập viện, không có trước đó hoặc không trong giai đoạn ủ bệnh.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ: hệ miễn dịch suy giảm, dụng cụ xâm lấn, vệ sinh kém, môi trường ô nhiễm.
Biện pháp căn bản nhất để kiểm soát: tổ chức hệ thống kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện hiệu quả.
1.2. Phòng ngừa lây nhiễm qua các đường truyền
Đường giọt bắn: giữ khoảng cách ≥1m, mang khẩu trang, hạn chế di chuyển người bệnh.
Đường không khí: áp dụng với các bệnh như lao, sởi, thủy đậu, SARS, cúm.
Phòng hộ cá nhân: sử dụng đúng phương tiện (áo choàng, găng tay, khẩu trang, kính, ủng), tháo bỏ theo trình tự an toàn – khẩu trang tháo sau cùng.
Tiêm an toàn: dùng kim, bơm tiêm vô khuẩn; không chạm tay hoặc bề mặt khác; rửa tay trước khi tiêm.
1.3. Vệ sinh tay và kiểm soát lây nhiễm qua tiếp xúc
Rửa tay là biện pháp quan trọng nhất để ngăn ngừa lây truyền.
Thực hiện 6 bước, 5 thời điểm: trước khi tiếp xúc NB, trước thủ thuật vô khuẩn, sau khi phơi nhiễm, sau khi tiếp xúc NB, và sau khi tiếp xúc môi trường xung quanh NB.
Khử khuẩn tay bằng cồn hiệu quả hơn xà phòng khi tay không bẩn nhìn thấy bằng mắt thường.
Ngày 5/5 hàng năm là “Ngày vệ sinh tay toàn cầu” do WHO phát động trong chiến dịch Save Lives: Clean Your Hands.
1.4. Quản lý, xử lý và phân loại chất thải y tế
Chất thải y tế gồm: lây nhiễm, nguy hại không lây nhiễm, phóng xạ, thông thường, tái chế.
Phân loại tại nơi và thời điểm phát sinh; thu gom ít nhất 1–2 lần/ngày.
Mã màu chuẩn:
Vàng: chất thải lây nhiễm.
Đen: chất thải nguy hại không lây nhiễm (pin, ắc quy, thủy ngân…).
Xanh: chất thải thông thường.
Trắng: khu vực vô khuẩn.
Thời gian lưu giữ tối đa chất thải lây nhiễm: ≤2 ngày (thường), ≤7 ngày nếu bảo quản dưới 8°C.
1.5. Vệ sinh môi trường, khử khuẩn – tiệt khuẩn dụng cụ
Dụng cụ được phân loại theo mức độ thiết yếu:
Thiết yếu: phải tiệt khuẩn (dao mổ, kẹp phẫu thuật, nội soi phẫu thuật).
Bán thiết yếu: khử khuẩn mức độ cao (ống nội soi chẩn đoán, nội soi hô hấp).
Không thiết yếu: làm sạch, khử khuẩn thông thường.
Vệ sinh môi trường:
Phòng mổ, hành lang, cầu thang ít nhất 2 lần/ngày.
Dép phẫu thuật cọ rửa hàng ngày.
Dụng cụ sau sử dụng phải xử lý ban đầu tại khoa trước khi chuyển đến Đơn vị Tiệt khuẩn trung tâm (CSSD).
2. Một số điểm trọng tâm đáng chú ý
Khi bị kim đâm: không nặn bóp, chỉ để chảy máu tự nhiên, rửa kỹ bằng xà phòng và nước sạch.
Trong chăm sóc vết mổ: giữ băng vô khuẩn đến 48h sau mổ, chỉ thay khi thấm máu hoặc bẩn.
Nước làm ẩm máy thở phải là nước tiệt khuẩn (không dùng nước đun sôi hay nước muối).
Người làm phát sinh chất thải là người chịu trách nhiệm phân loại đúng theo quy định.
3. Mục đích sử dụng tài liệu
Dùng trong đào tạo, kiểm tra định kỳ, hoặc sát hạch nhân viên y tế.
Giúp nhân viên hiểu đúng và thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn, phân loại – xử lý chất thải, vệ sinh tay, phòng ngừa lây nhiễm chéo.
Hỗ trợ xây dựng văn hóa an toàn người bệnh và bệnh viện xanh – sạch – an toàn.
4. Ghi chú
Nguồn: Biên soạn dựa trên quy định Bộ Y tế (Thông tư 18/2009/TT-BYT, Thông tư 20/2021/TT-BYT, WHO Guidelines on Infection Prevention and Control).
Tài liệu chỉ mang tính chất tham khảo. Khi áp dụng thực tế, cần tuân thủ hướng dẫn cụ thể của từng cơ sở y tế và mạng lưới kiểm soát nhiễm khuẩn.
- Đăng nhập để gửi ý kiến
